KKTC Meclisinde kabul edilen yasa ile ülkedeki 28 olan belediye sayısı 18’e düşürülürken, ülke ilk kez yeni belediye sınırları ile sandık başına gitti. Sandıktan çıkan sonuçlar UBP-DP-YDP koalisyonu için “seçmenin sandık muhtırası” olarak tanımlanabilir. UBP Genel Başkanı Ünal Üstel başkanlığındaki hükümet, ülkenin amiral gemisi başkent Lefkoşa başta olmak üzere, Gazimağusa ve Girne gibi ülkenin 3 büyük şehrini kaybetti.

Oy kullanma oranına bakınca ülke seçmeninde siyasete güvenip dip yaptığını görmek için dahi olmak gerekmiyor. Ancak dikkat çeken en önemli nokta ise, ülkenin kurucu partisi Ulusal Birlik Parti’sinde yaşananların parti tabanında büyük bir tepkiye ve küskünlüğe neden olduğu. Şayet böylesine köklü bir parti ve onun liderliğindeki koalisyon, Lefkoşa, Gazimağusa ve Girne gibi bölgelerde son genel ve yerel seçimlere göre neredeyse yarı yarıya oy kaybediyorsa, ülkeyi yönetenler ve bu tabloyu dizayn edenler bu sonuçları ve seçmenin mesajını iyi okumalı, ‘Ben yaptım oldu’ mantığından da vazgeçmeli. Çünkü yaşanan her şeyin bir hesap günü var. Partilinin ve seçmenin hesap günü de seçim ve sandık.

Gelin, belediye belediye seçim sonuçlarını kısa kısa analiz edelim….

LEFKOŞA TÜRK BELEDİYESİ
Başkent Lefkoşa’da mevcut başkan TDP’li Mehmet Harmancı son derece güçlü iki isimle yarıştı. Bunlardan biri, aynı zamanda anamuhalefet partisini parlamentoda da temsil eden Sıla Usar İncirli. Diğeri ise UBP-DP-YDP hükümetinin ortak adayı, UBP Lefkoşa İlçe Başkanı ve Milletvekili Sadık Gardiyanoğlu. Sonuçlar hem iktidar, hem de anamuhalefet açısından tam bir hezimet.
Üçlü koalisyonu oluşturan UBP, DP ve YDP adaylarının 2018’deki yerel seçimlerdeki toplam oyu %45. Anamuhalet CTP’nin aday çıkartmadığı ve solun küçük partisinin adayı Harmancı’yı desteklediği seçimlerde aldıkları toplam oy ise 52.84
Bugün ise; “Rum’a gardaş, Türk askerine işgalci” diyen Akıncı’nın son seçimlerde barajı aşamayan ve parlamentoya giremeyen TDP’sinin adayı Harmancı üçlü koalisyon+anamuhalefet kadar oy aldı…!

Mehmet Harmancı %49.44 – 10.402 oy
Sıla Usar İncirli: %26.41 – 5.556 oy
Sadık Gardiyanoğlu: %22.50 – 4.735

GAZİMAĞUSA BELEDİYESİ
Buradaki sonuçlar gerçekten çok manidar ve gözüken o ki yapılan aday değişikliği hükümet açısından tek kelime ile intihar olmuş. Bir önceki yerel seçimlerde UBP ve DP Genel Merkezleri Bağımsız Aday İsmail Arter’e destek kararlarını açıklamış. Ancak buna rağmen UBP İlçe Başkanı İsmail Güneş Güneşoğlu Bağımsız Aday olmuş ve % 21.25 oy almış. Bu bölünmeye rağmen Arter 50.73 ile ipi göğüslemiş. Ülkenin ikinci büyük şehrinde bugün seçimleri kazanan CTP’nin oyu ise o seçimlerde yalnızca % 18.91

Bugün ise plak tersine döndü. Hükümet aday değişikliğinin faturasını çok fena ödedi. Ülkenin iki lokomotif partisinden iki hekimin yarıştığı seçimlerde zafere ulaşan parti, son yerel seçimlerin 3’üncüsü CTP oldu.

Süleyman Uluçay (CTP) % 49.55 – 7.029 oy
Erdal Özcenk ((Hükümet ortakları tarafından desteklenen UBP adayı) %38.98 – 5.530 oy
Salih Oktay (Bağımsız) %8.43 – 1.196 oy

GİRNE BELEDİYESİ
UBP Genel Başkanı ve Başbakan Ünal Üstel bu görevlerde girdiği ilk seçimlerde seçim bölgesinde tam bir şok yaşadı. Bir önceki seçimlerde de desteklenen Bağımsız Aday Nidai Güngördü’nün oyu 48.1’den 32.34’e düşerken, turizmin başkentinde de zafere ulaşan parti CTP oldu. Bu seçimlerde dikkat çeken bir diğer nokta ise, bir dönem Çalışma Bakanlığı da yapan TDP’li Bağımsız Aday Zeki Çeler’in üçlü koalisyonun adayından yalnızca 1 puan düşük almasıydı.

Murat Şenkul (CTP) % 34.30 – 3.231 oy
Nidai Güngördü (Hükümet destekli Bağımsız Aday) % 32.34 – 3.046 oy
Zeki Çeler (Bağımsız) %31.66 – 2.982 oy

GÜZELYURT BELEDİYESİ

Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği Başkanı ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği Eşbaşkanı görevlerini de yürüten Mahmut Özçınar ada belediyeciliğinde bir duayen olduğunu bu seçimlerde bir kez daha tescilledi. Özçınar, 7’inci kez ipi göğüslerken, kırılması güç bir rekora da imza attı.
Mahmut Özçınar (Hükümet ortakları tarafından desteklenen UBP adayı) 44.22
Osman Bican (CTP) 35.42
Reşat Kansoy (Bağımsız) 20.36

İSKELE BELEDİYESİ
İlk kez 2014 yılında belediye başkanı seçilen Hasan Sadıkoğlu, en rahat seçim geçiren adaylardan biri oldu ve Anamuhalefet CTP destekli bağımsız rakibine ezici bir üstünlük sağladı ve seçimlerin en yüksek oy oranını yakaladı.

Hasan Sadıkoğlu (Hükümet ortakları tarafından desteklenen UBP adayı) 65.49
Mehmet Şenol (Bağımsız) 34.51

LEFKE BELEDİYESİ
Ülkenin bir diğer seçim bölgesi olan Lefke’nin CTP’li Başkanı Aziz Kaya yaşadığı oy kaybına rağmen koltuğunu korumayı başardı.
Aziz Kaya %50.37 – 2.576 oy
Adil Özgey %46.70 – 2.388 oy

ERENKÖY-KARPAZ BELEDİYESİ
İlginç bir seçim yaşandı. Trabzonlu Hamit Bakırcı ile Muşlu Suphi Coşkun’un yarıştığı seçimlerde ipi göğüsleyen isim, daha önce UBP ve DP’den milletvekilliği ve DP’den Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı yapan Dr. Hamit Bakırcı oldu.
Hamit Bakırcı (Hükümet ortakları tarafından desteklenen UBP adayı) 46.05
Suphi Coşkun (CTP) 24.67

MEHMETÇİK-BÜYÜKKONUK BELEDİYESİ
Mehmetçik ve Büyükkonuk Belediyelerin birleşmesiyle kurulan belediyenin ilk başkanı bir kadın oldu. Siyasette yeni bir yüz olan ve hekimlik mesleğinde seçmen ile kurduğu diyaloglarla halkına kendisini sevdiren Dr. Fatma Çimen Tuğlu, bugün gerçekleşen seçimlerde zafere ulaşan tek kadın aday.
Fatma Çimen Tuğlu (Hükümet ortakları tarafından desteklenen UBP adayı) 45.14
Cemil Sarıçizmeli (CTP) 41.21

LAPTA-ALSANCAK-ÇAMLIBEL BELEDİYESİ
Belediyelerde yapılan düzenlemenin ardından kurulan belediyede yaşanan ilk seçimlerde son derece ilginç ittifaklar yaşandı.
Hükümet, bir önceki seçimlerde bağımsız olarak Alsancak Belediye Başkanı seçilen CTP kökenli Fırat Ataser’i desteklediğini açıkladı. Bunun üzerine uzun süre UBP’den Lapta Belediye Başkanlığı yapan ancak son seçimleri kaybeden Fuat Namsoy adaylığını ilan etti. İşin ilginç yanı ise kendisine ilk desteği veren isim, son seçimlerde mağlup olduğu mevcut Lapta Belediye Başkanı Mustafa Aktuğ idi. Seçim sonucunda ipi göğüsleyen isim Ataser oldu.
Fırat Ataser (Hükümet ortakları tarafından desteklenen Bağımsız Aday) %46.91 – 4.035 oy
Fuat Namsoy (Bağımsız) %29.13 – 2.506
Emre Efendi (CTP) %15.39 – 1.324

TATLISU BELEDİYESİ
Hükümet ortakları tarafından desteklenen Demokrat Partili mevcut başkan Ahmet Hayri Orçan % 53’lük oy oranı ile güven tazeledi.

MESARYA BELEDİYESİ
Yeni kurulan belediyede, CTP’li Ahmet Latif %41.65 ile ilk başkan olurken, UBP Adayı Kürşat Özer % 36.72’de kaldı.

DİKMEN BELEDİYESİ
CTP’li mevcut başkan Yüksel Çelebi yaşadığı oy kaybına rağmen % 53.50 ile koltuğunu korudu. Ortaklar destekli UBP Adayı Niyazi Öztürk ise 45.41’de kaldı.

BEYARMUDU BELEDİYESİ
İlginç bir seçim oldu. UBP’li mevcut başkan İlker Edip’in yeniden aday gösterildiği seçimlerde ipi göğüsleyen isim, son seçimlerde UBP’den Belediye Meclis Üyesi seçilen ancak bu seçimlerde bağımsız aday olan Bülent Bebek oldu. Mevcut başkan Edip ikinci, CTP Adayı Sadık Tuver ise üçüncü oldu.

YENİBOĞAZİÇİ BELEDİYESİ
Yarışın enteresan geçtiği belediyelerden biri oldu. Hükümet ortağı partiler mevcut başkan ve bağımsız aday Mustafa Zurnacılar’ı destekledi. Anamuhalefet CTP’nin adayı Gazimağusa’nın kadın milletvekili Şifa Çolakoğlu idi. Ancak seçimin galibi, 2002 ve 2014 yıllarında da belediye başkanı seçilen, 2018 yılındaki seçimleri ise kılpayı kaybeden Bağımsız Aday Katip Demir oldu. Trabzon-Çaykara doğumlu Demir, Hamit Bakırcı’dan sonra başkan seçilen ikinci Trabzonlu.

GEÇİTKALE-SERDARLI BELEDİYESİ
Seçimin ilginç geçtiği bir belediye daha. Yeni kurulan belediyede UBP’li mevcut Serdarlı Belediye Başkanı Halil Kasım ile Geçitkale’nin CTP’li mevcut başkanı Hasan Öztaş yarıştı. Kasım, 57.32 ile seçimin galibi olurken, Öztaş 42.68’de kaldı.

DEĞİRMENLİK-AKINCILAR BELEDİYESİ
Yeni kurulan belediyede CTP’li Değirmenlik Belediye Başkanı Ali Karavezirler, % 56.16 ile hizmet alanını büyütürken, UBP Adayı Ebru Törehan % 42.26’da kaldı.

GÖNYELİ-ALAYKÖY BELEDİYESİ

UBP için ne kadar büyük bir zafer ise CTP için ise o kadar büyük bir hezimet diyebileceğimiz bir sonuç ortaya çıktı. 2006 yılındaki seçimlerde koltuğu UBP’nin ağır toplarından, eski belediye başkanı, milletvekili ve bakan Ali Çetin Amcaoğlu’ndan devralan Ahmet Yalçın Benli, ne tesadüftür ki koltuğu selefinin oğlu Hüseyin Amcaoğlu’na devretti. Profesyonel olarak futbol da oynayan ve kaldırmadık kupa bırakmayan Başbakanlık Müsteşarı Hüseyin Amcaoğlu son kupasını % 62.23 ile kaldırıp babasının rövanşını alırken, rakibi Benli ise 37.77’de kaldı.

ÇATALKÖY-ESENTEPE BELEDİYESİ
Her şeyin birbirine girdiği bir belediye daha. Son iki dönemdir UBP destekli Çatalköy Belediye Başkanı seçilen Mehmet Hulusioğlu ve CTP destekli Esentepe Belediye Başkanı Cemal Erdoğan yeniden bağımsız aday. Ancak CTP bu sefer partisi adına Ceyhun Kırok’u aday gösterirken, hükümet ortağı partilerde Yeniden Doğuş Partisi Esentepe Örgüt Başkanı olan bağımsız aday Ahmet Karal’ı destekleyeceğini açıkladı.
CTP adayı Ceyhun Kırok’un %36.16 ile ipi göğüslediği seçimlerde, mevcut Çatalköy Belediye Başkanı Mehmet Hulusioğlu: %34.77, mevcut Esentepe Belediye Başkanı Cemal Erdoğan ise %16.62 oy aldı. Üçlü koalisyonun adayı Ahmet Karal ise yalnızca %6.46 ile ancak dördüncü olabildi.

Özet olarak; Türkiye’deki son yerel seçimlere benzer bir sonuç ortaya çıktı. Mağusa ve Girne gibi iki büyük ilçeyi ülke solunun köklü partisi Cumhuriyetçi Türk Partisi kazanırken, başkent Lefkoşa’yı ise federal çözümü destekleyen, Türk askerini ada da istemeyen bir diğer sol parti olan Mustafa Akıncı’nın Toplumcu Demokrasi Partisi kazandı. Son oluşumlardan sonra Türkiye’deki hükümetle birlikte yürüyen UBP liderliğindeki koalisyon ise aynen AK Parti gibi kırsal kesimlerde sonuca ulaştı.

6 seçim bölgesinden ( Lefkoşa, Gazimağusa, Girne, Güzelyurt, İskele ve Lefke) 3’ünü CTP, 2’sini UBP, 1’ini ise TDP kazandı.

18 belediyenin dağılımı şu şekilde;

Cumhuriyetçi Türk Partisi: 7

Ulusal Birlik Partisi: 6

Toplumcu Demokrasi Partisi: 1

Demokrat Parti: 1

Hükümet destekli Bağımsız Aday: 1

Bağımsızlar: 2

Seçimin mağlupları;
Başkent Lefkoşa’da, son seçimde meclise bile giremeyen partinin adayının aldığı oyun yarısını bile alamayan; Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Meclis Başkanı Zorlu Töre, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, Maliye Bakanı Alişan Şan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy,

Seçim bölgesi Girne’yi CTP’ye kaptıran UBP Genel Başkanı ve Başbakan Ünal Üstel, Sağlık Bakanı izlem Gürçağ,

Ülkenin ikinci büyük şehrinde iki dönemdir sandıktan zaferle çıkan başkanı değiştirip, Mağusa kalesini en büyük rakiplerine kaptıran; DP Genel Başkanı, Başbakan Yardımcısı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu, YDP Genel Başkanı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz

Seçimin Galipleri
Partisi barajı aşıp meclise girememesine rağmen, koalisyon ortakları+anamuhalefet partisi toplamı kadar oy alıp 3’üncü kez Lefkoşa Belediye Başkanı seçilen Mehmet Harmancı,

Tek başına girdiği seçimlerde gösterdiği adaylar ile 6 seçim bölgesinden 3’ü (Gazimağusa, Girne, Lefke) başta olmak üzere 7 belediye kazanan CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman,

KKTC belediyeciliğinde artık abideleşen Mahmut Özçınar, Güzelyurt Milletvekili ve İçişleri Bakanı Ziya Öztürkler,
Atadan siyasetçi, babasının rövanşını alan Hüseyin Amcaoğlu,

Seçim bölgelerinde tulum çıkartan ve ülkedeki en yüksek oy oranını yakalayan; Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, İskele Milletvekilleri Yasemin Öztürk ve Emrah Yeşilırmak,

Siyasete ilk adımını attığı seçimlerden zaferle çıkan ve ülkenin tek kadın Belediye Başkanı olan Dr. Fatma Çimen Tuğlu,

Akdeniz’in incisi Kıbrıs’ta 2 belediye başkanı çıkartan Karadeniz’in incisi Trabzon…!

Şükrü GÖKKAYA

Gazeteci- Türk Dünyası Araştırmacısı